Twój pupil nie jest towarzyszem idealnym? Zdarza mu się skakać, szarpać się i wykazywać zachowania agresywne nagle w reakcji na nieznany bodziec? Sprawdź, czym charakteryzuje się pies reaktywny i jak możesz sobie z nim poradzić podczas spacerów i w domu.
Co dokładnie oznacza, że pies jest reaktywny? Za tym terminem wcale nie kryje się brak wychowania zwierzęcia przez właściciela, ale nadmierna lub nieproporcjonalnie intensywna reakcja na określone bodźce. Może to być gwałtowne szczekanie na widok innego psa, skakanie na gości z ekscytacji lub paniczna reakcja na hałasy.
Twój pies może reagować na każdy bodziec tak, jakby był dla niego nieprzewidywalny, nawet jeśli spotyka się z nim codziennie. Kryją się za tym przeróżne przyczyny, m.in. środowisko, w którym dorastał Twój pupil.
Szczeniak, dorastając bez odpowiedniej socjalizacji, będzie wykazywał większą strachliwość w dorosłym życiu. Dlatego tak ważne jest, aby oswoić psiaka już od małego z nowymi bodźcami. Ogromną rolę odgrywa również Twój sposób reakcji. Zwierzę, które żyje w stresującym otoczeniu pełnym krzyków i agresji, staje się reaktywne w drodze mechanizmu obronnego.
Niektóre zachowania czworonogów świadczące o reaktywności wydają się oczywiste; inne mogą być bardziej subtelne. Zwróć uwagę, jak Twój pies reaguje na nowe bodźce. Czy zbyt gwałtownie odpowiada na widok innych psów, ludzi, a może na dźwięki (np. głośny samochód lub trzaskanie drzwiami)? Typowe oznaki reaktywności obejmują szczekanie, warczenie, szarpanie się na smyczy, skakanie, a nawet próby ucieczki.
Reaktywność czasem przybiera formę lękową – pies może się wycofać, chować, drżeć lub mieć rozszerzone źrenice. Jego ciało jest napięte, a ogon schowany między łapami. W ten sposób informuje Cię, że czuje się zagrożony i nie wie, co robić.
Jak odróżnić reaktywność od agresji? Spróbujmy rozszyfrować, co się dzieje w głowie czworonoga. Choć te zachowania wyglądają podobnie, różnią się intencją i emocjami, które za nimi stoją. Reaktywność często wynika z lęku, niepewności lub przebodźcowania. Pies reaguje, bo czuje się zagrożony lub przestraszony, a jego reakcja to próba obrony lub uniknięcia tego, co go przeraża.
Agresja ma zazwyczaj na celu dominację, obronę terytorium lub zasobów. Takie zachowanie zawsze ma cel. Agresywny pies może wykazywać pewne ostrzegawcze przed atakiem, takie jak sztywnienie ciała, pokazywanie zębów, wpatrywanie się, a jego ogon jest uniesiony i sztywny. Ma jeden cel – podjąć walkę i skrzywdzić obiekt.
Trening z psem reaktywnym i nauka spokojnego reagowania to ogromne wyzwanie. Podejmij je, aby poprawić jakość życia z czworonożnym towarzyszem. Zastosuj pozytywne wzmacnianie – nagradzaj psa za dobre zachowanie, zamiast karania za złe. Pracuj z pupilem poniżej jego progu reakcji.
Zacznij trening spokojnego reagowania w dużej odległości od czynnika stresogennego – psa, dziecka, człowieka czy samochodu. Zwierzę musi być w stanie utrzymać uwagę na przewodniku, a nie cały czas z niepokojem obserwować otoczenie. Nagradzaj go za spokój i skupienie na Tobie. Użyj w tym celu smakołyka, pochwały lub ulubionej zabawki. Powoli zmniejszaj odległość, aż pies wykształci odpowiednie mechanizmy.
Inną skuteczną techniką jest trening przekierowywania uwagi. Gdy widzisz, że Twój pies zaczyna reagować na bodziec, skieruj jego uwagę na coś innego, np. poproś o wykonanie ulubionej sztuczki lub wyciągnij zabawkę. W ten sposób przerwiesz reaktywny łańcuch zachowania, zanim się nasili.
Psy lubią przewidywalność i powtarzalność. Stwórz spokojne środowisko, aby reaktywny pies mógł poczuć się bezpiecznie. Stałe zasady i rytuały – konkretne pory karmienia, spacerów, spania na legowisku, głaskania i zabawy – Ci w tym pomogą. Zapewnij pupilowi regularne ćwiczenia fizyczne i umysłowe – zabieraj go na długie spacery, pozwól mu pobiegać i się pobawić. Aktywność fizyczna to świetny sposób na rozładowanie nagromadzonej energii i stresu.
Reaktywny pies nie zmieni się z dnia na dzień, ale z czasem, po godzinach cierpliwych treningów zauważysz postępy. Twój spokój i pozytywne nastawienie staną się zaraźliwe – Twój pies to odczuje i będzie miał większą zdolność do spokojnej reakcji na bodźce. Jeśli nie wiesz, jak postępować albo zauważasz brak zmian w zachowaniu pupila – udajcie się wspólnie na konsultację do behawiorysty. Dostosuje on plan treningu pod Wasze potrzeby.