Nadejście wiosny i pierwszych promieni słońca i kojarzy nam się z coraz dłuższymi dniami, wszystko zaczyna budzić się do życia i zielenieć. Wraz z roślinami z zimowego snu budzą się również wszelkie pajęczaki, motyle i rzesza pozostałych owadów.
Jednym z tych mniej przyjaznych i napawającym strachem i obrzydzeniem jest kleszcz. Dlaczego ochrona Twojego psa przed kleszczami jest aż tak ważna i co może mu grozić po ugryzieniu?
Kleszcze zaczynają budzić się z zimowej hibernacji gdy temperatura otoczenia zaczyna oscylować w granicy 6-7 stopni. Im staje się cieplej, tym zaczynają gwałtowniej się rozmnażać, oraz przechodzić w dorosłe stadium dlatego w środku lata najbardziej odczuwamy ich obecność. W Polsce występuje około 19 gatunków kleszczy, a 3 z nich mogą zaatakować Twojego psa. Cykl życiowy kleszcza rozpoczyna się od stadium larwalnego, kiedy żywią się one krwią drobnych ssaków i ptaków. Kolejnym stadium jest nimfa, której ofiarą najczęściej bywają zajęczaki. Kolejnym i ostatnim stadium jest przekształcenie się w osobnika dorosłego, który jako żywicieli wybiera duże ssaki – ludzi, krowy czy właśnie psy. Najedzona samica kleszcza odpada od żywiciela a po złożeniu jaj kończy swój żywot.
Kleszcz lubi ciepło i wilgoć, największą aktywnością wykazuje się w godzinach popołudniowych i przed południem. Nie lubi mocnego słońca, a miejscem jego wyczekiwania na żywiciela najczęściej są liście, trawy i niskie krzewy. Najwięcej kleszczy możemy spotkać w lesie, chociaż coraz więcej pajęczaków można spotkać również w mieście.
Pajęczak jest wyposażony w doskonałe receptory. Wyczuwa temperaturę, zapach a także ruch zwierzaka. Jeśli namierzy ofiarę, to cierpliwie czeka aby móc się przedostać na jej ciało. Nierzadko pies całkowicie przypadkiem staje się ofiarą kleszcza, ocierając się o krzewy lub trawy, wtedy z łatwością przedostaje się on na jego sierść. Najczęściej wędruje po ciele szukając słabo zarośniętych miejsc, takie jak okolice pyska, pachwiny, brzuch, aby z łatwością rozpocząć żerowanie.
Powyższy cykl życia pajęczaka dosadnie tłumaczy, dlaczego jest on tak niebezpieczny dla nas jak i dla naszego psa. Kleszcz przez całe swoje życie posiada wielu żywicieli, a w ostatnim stadium zagraża naszym domownikom. Zwierzęta leśne są wektorami wielu chorób, dlatego w ostatecznej formie kleszcz może przenieść chorobę właśnie od nich na naszego psa.
Pajęczak może przenieść na psa takie choroby jak borelioza, babeszjoza, anaplazmoza czy odkleszczowe, wirusowe zapalenie mózgu. Choroby te mają niespecyficzne objawy i często bywają bardzo trudne w wykryciu czy leczeniu. Niektóre, odkryte w późnym stadium pozostają niewyleczalne i przynoszą nieodwracalne skutki.
W przypadku chorób odkleszczowych bardzo znaczący jest czas od wykrycia kleszcza na skórze psa. W przypadku bebeszjozy wystarczą 24 godziny, boreliozy czy anaplazmozy 48 godzin, a przy odkleszczowym zapaleniu mózgu mogą wystarczyć 4 godziny od przyczepienia kleszcza, aby pies mógł się zarazić.
Przede wszystkim należy zachować spokój. Jeśli nie czujemy się pewnie i boimy się, że zaszkodzimy psu lepiej zlecić to zadanie weterynarzowi lub osobie bardziej doświadczonej.
Kleszcza musimy złapać tuż przy samej skórze za pomocą pęsety lub specjalnej łapki do wyciągania. W ostateczności możemy to również zrobić palcami, ubierając rękawiczki. Pajęczaka możemy ruchem prostym, zdecydowanym lecz niezbyt silnym pociągnąć w swoją stroną. Istnieje też wielu zwolenników wykręcania kleszcza przy jego wyciąganiu, co też jest odpowiednią procedurą.
Najważniejsze po wyciągnięciu jest to, czy żadna pozostałość pajęczaka nie urwała się i pozostała w skórze psa. W przypadku, gdy coś pójdzie nie tak, trzeba usunąć pozostałości, lub udać się do weterynarza gdy staje się to niewykonalne. Pozostawione fragmenty kleszcza mogą spowodować stan zapalny w miejscu ukąszenia.
Po odpowiednio wykonanej procedurze należy odkazić skórę psa octaniseptem lub wodą utlenioną i obserwować miejsce ugryzienia. Okolica wbicia przez kilka dni może być obrzęknięta i zaczerwieniona. W przypadku zauważenia objawów chorobowych u psa należy jak najszybciej udać się do weterynarza i wspomnieć o ukąszeniu. Szybka diagnoza często bywa kluczem do wyleczenia choroby.
Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, każda metoda ochrony posiada swoje wady i zalety. Przede wszystkim zdecydowanie bezpieczniej jest zapobiegać i wybrać dowolną formę niż leczyć. Rozdzielamy substancje na bójcze – kleszcz ginie od substancji po kontakcie ze skórą żywiciela, nie mając możliwości przekazu chorób i odstraszające + bójcze, w zależności od użytej substancji w produkcie.
Istnieje wielu zwolenników używania obroży, np. foresto. Tego typu metoda daje zabezpieczenie od 2-8 miesięcy w zależności od rodzaju zawartej substancji. Ochrona następuje po ok. 48h od założenia, pod warunkiem, że będzie ona dobrana odpowiednio do wagi psa, oraz będzie znajdowała się wystarczająco blisko szyi psa. Przede wszystkim kleszczobójcze, bywają też również odstraszające. Nawet krótkotrwałe zdjęcie obroży może skutkować przerwie lub osłabieniu działania biobójczego. Ostrożnym należy również być, gdy pies posiada bujną sierść, skóra oddzielona od obroży dużą ilością sierści może nie zadziałać właściwie.
Kolejna odpowiednia metoda ochrony to podanie tabletki, np. bravecto. Ochrona rozpoczyna się średnio po 24h i jest wystarczająca na ok. 2-4 miesięcy. Tego typu substancja odpowiednio dobrana do wagi psa potrafi być bardzo skuteczna w działaniu, pod warunkiem, że pies połknie całą tabletkę podczas podania. Silnie kleszczobójcza, jednak nie odstraszająca metoda. Posiada bardzo wysoką skuteczność, większość kleszczy nie wykazuje odporności na substancje użyte w tabletkach. Odpowiednia dla psów z gęstą okrywą włosową, pupil może się kąpać bezpośrednio po zastosowaniu.
Działanie przez ok. 1-3 mies (w zależności od składu) czas działania z reguły po 24h. Z reguły działanie kleszczobójcze i odstraszające. Należy pamiętać o tym, aby nie moczyć psa trzy dni przed jak i trzy dni po zastosowaniu substancji. Tego typu metoda posiada również rzeszę zwolenników. W przypadku kropli należy pamiętać, aby aplikować je bezpośrednio na skórę psa. Należy uważać w przypadku psów z gęstą okrywą włosową. Spray może okazać się za to mało wydajny dla dużych psów.
Mogą być jedynie wspomagającym działaniem odstraszającym. Nie udowodniono dotychczas, że tego typu substancje stanowią jakąkolwiek ochronę przeciwkleszczową.
Po każdym spacerze przeglądajmy sierść i skórę psa, może on bowiem przynieść do domu niechcianego gościa. Warto też często sprawdzać psie legowisko, matę samochodową czy fotelik samochodowy dla psa a także każde miejsce w którym najczęściej przebywa Twój pies.
Nie można określić jednej i idealnej metody ochrony. Należy przeanalizować, która metoda może sprawdzić się w przypadku naszego psiaka najlepiej. Czasami jedna substancja jest dla danego psa skuteczna, a innemu może całkowicie nie służyć. Po zaaplikowaniu środka przeciwkleszczowego należy obserwować psiaka (możliwe: skórne reakcje alergiczne, wymioty, brak apetytu). Tego typu środki na ogół są bardzo bezpieczne. Może przytrafić nam się jednak uczulony lub nadwrażliwy na dany środek osobnik, wtedy należy udać się do weterynarza i jak najszybciej zmienić metodę ochrony.